HABER: Zerrin SARGUT
Doğu Anadolu Bölgesi'nde eğitim, altyapı ve çevre sorunları çözüm bekliyor. Doğu Objektif’in bölgede yer alan sorunları ele aldığı haberde eğitim noktasında fırsat eşitsizlikleri, stajyer işçi sorunu, 4+4+4 düzenlemesinin dezavantajları, çocuk işçilerin eğitim sorunları, fırsat eşitsizliği, öğretmen açığı ve derin yoksulluğun eğitime yansıması ele alınırken, Altyapı Sorunlarına Yönelik; ulaşım, su yönetimi, elektrik altyapısı, atık yönetimi gibi sorunlar ele alındı. Ayrıca Ekolojik dengenin sağlanması noktasında çevre sorunlarına yönelik son durum ele alındı.
Bozkurt: Artan Yoksulluk ve işsizlik Eğitimi Etkiliyor
Eğitim Sen Van Şube Başkanı Funda Demir Bozkurt, bölgedeki eğitim sorunlarını ve çözüm önerilerini değerlendirdi. Bozkurt, "Eğitim-öğretim her çocuğun hakkıdır. Ancak bölgede yaşanan sorunlar, çocukların ve gençlerin eğitime erişim noktasında ciddi sıkıntılar yaratıyor” ifadelerini kullanan Bozkurt, Eğitim Sen'in 2023-2024 1. Yarıyıl Sonu Raporu'na atıfta bulunarak, "4+4+4 düzenlemesi, çıraklık ve stajyerlik uygulamaları gibi düzenlemeler, çocukların eğitimden uzaklaşmasına ve işçi olarak çalışma yaşamına sürüklenmesine neden oluyor. Çalışan çocuklar tarım sektöründe ucuz iş gücü olarak ya da ücretsiz aile işçisi olarak çalışıyor. Kız çocukları ise benzer nedenlerle eğitimden uzaklaşarak kayıt dışı iş gücüne katılıyor" dedi. Bozkurt, "Artan yoksulluk ve işsizlik nedeniyle aileleriyle göç etmek zorunda kalan çocuklar, göç ettikleri şehirlerde çocuk işçi olarak çalışmak zorunda kalıyor" dedi.
Bozkurt, sorunların çözümü için eğitim öğretimin kalitesinin artırılması gerektiğini vurgularken, "Eğitimcilerin özlük, mali ve ekonomik haklarında iyileştirmeler yapılmalı, kadrolu ve güvenceli atamalar gerçekleştirilmeli, ulaşım ve barınma sorunlarına kalıcı çözümler üretilmeli, okul binaları yenilenmeli ve derslik sayısı artırılmalıdır. Ayrıca toplumsal cinsiyet eşitsizliği ve derin yoksullukla mücadele edilmelidir." İfadelerini kullandı.
Fırsat Eşitsizliği Kalkınmayı Olumsuz Etkiliyor
Bozkurt bölgenin diğer bölgelere göre fırsat eşitsizliklerine maruz kaldığını belirtirken, “Doğu Anadolu Bölgesi'nde eğitimde fırsat eşitsizliği, bölgenin kalkınmasını engelleyen önemli bir sorun olarak öne çıkıyor. Metropollerde ve Türkiye'nin batısındaki öğrenciler, daha fazla kaynak ve destekle eğitim alırken, Doğu Anadolu'daki öğrenciler bu olanaklardan yoksun kalıyor. Örneğin, doğudaki okulların birçoğunda laboratuvar, kütüphane ve spor tesisleri gibi temel eğitim araçları yetersiz kalırken, batıdaki okullar bu alanlarda çok daha iyi durumda. Ayrıca, öğretmen açığı ve ulaşım zorlukları da doğudaki öğrencilerin eğitimine engel oluyor.” dedi. Bozkurt son olarak, “bu eşitsizliklerin giderilmesi için devletin ve sivil toplum kuruluşlarının kapsamlı ve adil politikalar uygulaması gerektiğini belirtiyor. Eğitimde fırsat eşitliğinin sağlanması, sadece bireylerin değil, toplumun genel refahı ve kalkınması için de büyük önem taşıyor.” İfadelerini kullandı.
Kayalık: Kentleşme Yetersiz
Şehir Plancıları Odası Van Temsilci Yardımcısı ve TMMOB İKK üyesi Ferhat Kayalık, bölgede ulaşım, su yönetimi, elektrik altyapısı ve atık yönetimi gibi konulara yönelik açıklamalarda bulundu. Kayalık, "Ulaşım altyapısı ve kentleşme yetersiz. Ana yollar ve kent içi bağlantı yollarında kavşak problemleri, sinyalizasyon eksiklikleri, bisiklet ve yaya yollarının yetersizliği ve otopark sorunları, kentlerin doğru bir şekilde gelişip dönüşmesine engel teşkil ediyor. Özellikle çevre yollarının bitmemesi ve merkezdeki trafik sıkışıklıkları kentleri yaşanmaz hale getiriyor" ifadelerini kullandı.
“İçme Suyu ve Tarımsal Su Yönetimi Ciddi Sorunlar Barındırıyor”
Kayalık, "İçme suyu ve tarımsal su yönetimi konularında da ciddi sorunlar var. Bölgedeki bütün kentlerde entegre su yönetimi konusunda zayıflıklar var. Sel taşkın sınırlarının belirlenmemesi, havza su yönetiminde eksiklikler, içme suyu ve tarımsal sulama dengesinin bozulmasına yol açıyor. Elektrik direklerinin şehir estetiğini bozması ve kırsal alanlarda sürekli yaşanan elektrik kesintileri büyük sorun teşkil ediyor. Ayrıca yüksek gerilim hatları çevresinde pasif yeşil alanların imar planlarıyla entegrasyonu sağlanmalı” dedi.
Kayalık, bölge illerinde yer alan şehirlerde göl kirliliği, tarımsal sulamalarda dengenin bozulması ve çöplüğün yaygın olduğunu dile getirerek, "Sorunların çözülmesi için acil önlemler alınması gerekiyor. Dünya genelinde akıllı kentlere yönelimin arttığını ve bölgede de benzer adımların atılması gerekiyor. Dünya, akıllı kentler ve entegre su yöntemleriyle ekolojik dönüşümler yapıyor. Afet anlarında içme suyu ve kanalizasyon sularının karışmasını önlemek için su yönetimi ve imar planlarında yenilikler yapılmalı. Kent merkezlerindeki trafik sorunlarına çözüm bulunmalı. Giriş çıkış denetimleri ve belirli zaman dilimlerinde, binek araçların ise kent merkezine giriş çıkışları sınırlandırılmalıdır.” dedi.
Kalçık: Bölgede Yaşanan Sorunlar, Kural ve Kaide Olmaksızın Devam Ediyor
Van Tarihi Eserleri Koruma ve Geliştirme Derneği (ÇEV-DER) Başkanı Ali Kalçık, bölgede etkisini sürdüren çevre sorunlarına dair, "Küresel ısınmadan kaynaklanan ciddi sorunlar artıyor. Sera gazının etkisiyle iklim felaketleri yaşanıyor. Bölgede yaşanan sorunlar, kural ve kaide olmaksızın devam ediyor. Dünya'nın dört bir yanında barajlar yapılıyor. Orman tahribatının yanı sıra yangınlar ve güvenlik duvarları gibi sorunlar var. Hakkari'deki maden çıkarmalarının kuralsız yapıldığını ve canlı organizmalara zarar verdiğini görüyoruz. Türkiye'nin çeşitli bölgelerinde yapılan maden çıkarmaları doğayı ve yaşam alanlarını tehdit ediyor. Ekonomik ve kapitalist güçlerin kâr amacıyla doğaya zarar verdiğini biliyoruz. Van Gölü'nün imara açılmasıyla talan ediliyor ve her gün doğaya salınan kanserojen maddelerle mücadele ediyoruz. Bu geri dönülmez bir noktada duruyor. Herkes doğaya sahip çıkmalı ve gelecek nesillere temiz bir gelecek bırakılmalı" ifadelerini kullandı.
