Diyarbakır'ın Kocaköy ilçesinde bulunan Kocaköy Ulu Cami, yaklaşık 1375 yıldır ayakta kalarak tarihî mirasını koruyor. Mahalledeki çocuklar, bu asırlık camide Kur'an-ı Kerim öğrenme fırsatı buluyor. Kocaköylü antropolog Naci Akdemir, caminin en kötümser hesapla 1375 yıllık bir geçmişe sahip olduğunu belirterek, caminin inşa tarihini Hicri ikinci asır tarihçilerinden Muhammed El-Vakidi'nin "Fütuhu'ş-Şâm" eserine dayandırıyor.
Akdemir, "639 yılında fethedilen bu beldeye cami hemen yapılmış olmalı ki ben bunu en kötümser hesapla 650 yılında inşa edilmiş diye düşünüyorum" dedi. Cami, 1355 yılında tamir edilmeye muhtaç olacak kadar eski bir yapı olduğuna dair kayıtların bulunduğunu ifade eden Akdemir, caminin sonrasında birçok deprem ve nüfus artışı nedeniyle çeşitli eklemelerle bugünkü haline geldiğini belirtti.
1975 depreminde ve son 10 yıl içinde camide büyük onarımlar yapıldığını aktaran Akdemir, "Son onarım sırasında bazı bölümler ortadan kaldırıldı, bu bölümler arasında gasilhane ve önemli bir kitabenin bulunduğu yer de vardı" dedi. Cami, Hz. Ömer devrinde inşa edilmeye başlanmış ve 1355 yılında bir restorasyon geçirmiştir. Bu restorasyondan sonra camiye "Kur'an İlimleri Medresesi" eklenmiş, ancak bu medrese günümüze ulaşamamıştır.
Camiye Elazığ'dan gelen ve burada namaz kılma fırsatı bulan Musa Aydın, "İlk kez geldim, çok hoşuma gitti. Tarihî ve burada namaz kılmak nasip oldu" ifadelerini kullandı.
