Kutlama Mesajları Sorunları Gölgeliyor
Adem Kuyumcu, 3 Aralık’ta belediyeler ve bakanlıklar tarafından yapılan kutlama mesajlarının, engelli bireylerin temel sorunlarını konuşmanın önüne geçtiğini belirtti. Kuyumcu, şu ifadeleri kullandı:
“Engelleri kaldırması gereken, engelsiz erişilebilir eşit yaşam hakkını sağlaması gereken belediyeler ve ilgili bakanlıklar, hak savunuculuğu günlerinde kutlamalar yapıyorsa, kutlama mesajı yayınlıyorsa, şenlikler veya festivaller düzenliyorsa, bu durum engellilerin hak arayışının önüne engel koyup gerçek sorunların konuşulmasını engellemektedir.”
Engellilik Kutlanacak Bir Durum Değil
Kuyumcu, engelliliğin kimsenin tercih ettiği bir durum olmadığını vurgularken, kutlamaların anlamsızlığına dikkat çekti:
“Engellilik zorunlu ve zor bir yaşam biçimidir. Kimse engelli olmayı tercih etmez. Bir insan engelli olduğu için kutlanmaz. Lütfen 3 Aralık’ta veya engellilerle ilgili özel günlerde, hak temelli savunuculuk günlerinde kutlama mesajı yayınlamayın. Bu çok anlamsız bir durumdur.”
Klişe ve Yanlış İfadelerden Kaçının
Kuyumcu, özellikle kullanılan bazı klişe ifadelerin engellilik konusunu ciddiyetsizleştirdiğini belirtti:
“‘Hepimiz engelli adayız’ ifadesini kullanmayınız. Kimse engelli olmaya aday olmamalıdır. Engellilik bir tercih değildir, aday olunmaz. Ayrıca ‘sevgi her engeli aşar’ gibi içi boş ifadeler yerine, bireylerin yaşam hakkına ve eşit koşullarda hayata katılımına odaklanmak gerekir. Sevgi bir engelliyi okuluna ulaştırmaz, eğitim hakkını sağlamaz ya da iş bulmasına yardımcı olmaz.”
Hak Temelli Yaklaşım Şart
Engelli bireylerin yaşamlarını kolaylaştıracak gerçek çözümlere vurgu yapan Kuyumcu, şu önerilerde bulundu:
“Erişilebilir mimari çevre, eğitim hakkının tam olarak sağlanması, bireye uygun özel eğitimin sunulması, kültür, sanat ve spor tesislerinden etkin şekilde faydalanabilme imkanı, toplu taşımaya erişim ve istihdam olanaklarının artırılması engelleri kaldırır. Sevgi değil, hak temelli bir yaklaşım gereklidir.”
Yanlış Söylemlerden Uzak Durulmalı
Kuyumcu, engelli bireyler için kullanılan bazı terimlerin de ötekileştirici olduğunu ifade etti:
“‘Tekerlekli sandalyeye mahkum’ veya ‘yatağa mahkum’ gibi ifadeler yanlıştır. Engellilik, bir suçun sonucu değil, farklı bir yaşam biçimidir. Bunun farkına varılmalı ve engelliliği korkutma unsuru olarak kullanmaktan kaçınılmalıdır.”
Sonuç: Gerçek Çözümler ve Bilinçli Yaklaşım
Adem Kuyumcu’nun açıklamaları, engellilik konusuna farkındalık yaratmak için kutlamalardan ziyade hak temelli bir yaklaşımın benimsenmesi gerektiğini ortaya koyuyor. Bu kapsamda, bireylerin yaşam standartlarının artırılması için erişilebilirlik, eğitim ve istihdam konularında somut adımlar atılması şart.