Van'ın Erciş ilçesindeki çiftçiler, artan gübre ve mazot maliyetleri ile kuraklığın etkileri nedeniyle büyük bir krizin eşiğinde. Çiftçiler, devlet desteğinin yetersizliğinden yakınarak tarım faaliyetlerini durdurmayı düşünüyor. Erciş Ziraat Odası Başkanı Cihat Çelik, tarım verimliliğinin düşmesinin ana nedenlerini ve çözüm önerilerini dile getirerek, bölgedeki tarım ve hayvancılık sektörlerinin sürdürülebilirliğini sağlamak için acil önlemler alınması gerektiğini vurguluyor. Erciş Gölağzı mahallesinde uzun süredir tarımla uğraşan çiftçiler yem bitkisi, fasulye, lahana, pancar gibi ürünlerin ekimini yapıp bu ürünleri satarak geçimini yapıyor. Artan maliyetler nedeniyle zorluklarla baş etmeye çalışan çiftçiler, doğu objektif’e konuşarak çiftçilere destek verilmesi konusunda da çağrı yapıyor.
‘MAHALLEDEKİ ÇİFTÇİLER MESLEĞİ BIRAKTI’
Yaklaşık 5 yıldır tarım sektöründe çalışan Soner Dağdelen, “Maliyetlerin artması ve işçi bulma zorluğumuz var bu sektörü bırakmayı düşünüyoruz. Maliyetlerimiz düşürülmeli, devlet çiftçilere destek sağlamalı. İşçiler eskisi gibi çalışmıyor, bizler de artık bırakmayı düşünüyoruz. Maliyetler çok arttı, gübre ve mazot gibi temel ihtiyaçları alamıyoruz. Mahalledeki diğer çiftçiler de mesleği bıraktı” dedi.
‘MALİYETLER ÇOK YÜKSEK’
Aynı mahallede lahana ve pancar ekimi yapan Metin Altaş ise, tarım sektörünün oldukça tükendiğine vurgu yaparak, bu yıl tarımın yapılacak bir iş olmadığını belirtti. 150-200 dönüm üzerinde üretim yaptığını dile getiren Altaş, “Maliyetler çok yüksek. Gübre geçen yıl 400 TL iken, bu yıl 800-900 TL bandında satılıyor. Mazot maliyetleri de aynı şekilde arttı. İşçi yevmiyeleri ise 300 TL’den 800 TL’ye kadar yükseldi. 12 dönümlük bir pancar tarlasında, 50 işçi çalışıyor ve sadece işçi maliyeti ayda 40 bin TL’ye ulaşıyor” dedi.
‘İŞÇİLER 800 TL’YE ÇALIŞMIYOR’
Pancar fiyatlarının yetersizliğinden şikâyetçi olan Altaş, şunları söyledi: “İşçi yevmiyeleri 300 TL’ydi şu anda 800 TL’ye getiremiyoruz, getirsek bile yeme içme vs. 1000 TL’ye mal oluyor bize. Dönümlük bir pancar tarlasında 50 tane işçi çalışıyor. 4O bin TL işçiye olan masrafımız oluyor. 40 bin TL’de traktör masrafı 80 bin TL. İlacı vs. derken 1000 TL’ye mal oluyor. Pancar bu yıl 2 TL olursa, değil kar verdiğimiz parayı bile geri almayız. Sezonu kasım ayında kapatıyoruz. Lahana da ise, tanesini 30 TL’ye satıyoruz. Erciş ve çevre illerinde, 70-100 TL arasında satılıyor. Devlet bizim ürünümüzü 25-30 TL’ye alsın, halka 40-50 TL’ye satsın ve aracıları ortadan çıkarsın. Aracı sorunu, üreticiye de tüketiciye de kötü sonuçlar doğurmaktadır.
‘DEVLET ÇİFÇİLERE DESTEK VERMELİ’
Altaş son olarak devletin çiftçilere vermesi gereken desteğe çağrı yaparak sözlerini şöyle tamamladı: Kooperatifler gereken konularda çitçilere gübre ve mazot vermeli. Bizim asıl sorunumuz gübre mazot ve işçi. Ürünümüz iyi olsa dahi, artan maliyetlerden dolayı para kazanamıyoruz. Çiftçilere biran önce destek sağlanmalı. Vergisiz mazot, vergisiz gübre işçi desteği vs. verilmeli.
‘SICAKLAR TARIM SEKTÖRÜNÜ ETKİLEDİ’
Konuya dair konuşan Erciş Ziraat Odası Başkanı Cihat Çelik, Van’da tarım ürünleri ve ekimlerin azalmasının ana sebeplerinden birinin kuraklık olduğunu belirtti. Çelik, "Türkiye’de son 35 yılın en kurak dönemi yaşanıyor. Aşırı sıcaklıklar ve azalan yağışlar, tarım ürünlerinde azalmaya ve verim düşüklüğüne neden oldu. Van Gölü Havzası’nda bu yıl sıcaklıklar,
30 derecenin üstünde seyretti. Bu durum, tahıl üretiminde büyük düşüşlere neden oldu. Tarımın sürdürülebilirliğinin sorgulandığını ve çiftçilerin maliyetlerin altında kaldı. Girdi maliyetlerinin artması, tarımın sürdürülebilirliğini ciddi şekilde tehdit ediyor. Çiftçiler, gübre ve mazot gibi temel ihtiyaçları karşılayamıyor. Devletin çiftçilere destek sağlaması gerekiyor.”
DESTEK VE TALEPLER
Tarım maliyetlerinin düşürülmesi ve devlet desteğinin artırılması gerektiğini dile getiren Çelik, çiftçilere ucuza mazot ve gübre temin edilmesinin önemine dikkat çekiyor. Çelik, son olarak şunları söyledi: "Çiftçilere ucuza motorin temin edilmelidir. Bu, tarım faaliyetlerini artıracak ve verimi yükseltecektir. Ayrıca, üretim planlaması yapılmalı ve sözleşmeli üretime ağırlık verilmelidir. Üniversite ve özel sektör arasında ortak çalışmalar yapılmalı ve yerel ürünlerin coğrafi tescil işlemleri gerçekleştirilmelidir. Çiftçilerin talepleri arasında, doğrudan gelir desteklerinin zamanında yapılması ve girdi maliyetlerinin düşürülmesi de bulunuyor. Çiftçiler, devlet eliyle sertifikalı tohumların ucuza mal edilerek ulaştırılması da önemlidir.”
