Van’ın Erciş ilçesine bağlı Çelebibağı Mahallesi’nde bulunan ve Urartu Krallığı dönemine ait olan Erciş Kalesi, Van Gölü'nde 2 metreyi bulan çekilme nedeniyle yeniden ortaya çıktı. Van Gölü sahilinde inşa edilen kale, göl sularının 1841 yılında yükselmeye başlamasıyla terk edilmişti. O dönemde su seviyesinin yükselmesi nedeniyle burada yaşayan halk, Erciş'teki Alkanat, Gölağzı ve Tekevler mahallelerine yerleştirilmişti.
2011’deki Van depreminde büyük hasar gören kale, 2014’te göl sularının çekilmesiyle yeniden gün yüzüne çıkmıştı. Ancak son iki yıldır göl suyunun yaklaşık 2 metre daha çekilmesiyle kale tamamen ortaya çıktı. Uzmanlar, kuraklık, küresel ısınma ve bölgede etkili olan Hidroelektrik Santral (HES) projelerinin bu çekilmeyi hızlandırdığına dikkat çekiyor.
VAN-ÇEVDER'den açıklama
Van Çevre Tarihi Eserleri Koruma Araştırma ve Geliştirme Derneği (VAN-ÇEVDER) Başkan Yardımcısı Arzu Dinçer, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, su seviyesinin düşmesinin küresel iklim değişikliğinden kaynaklandığını belirtti. Dinçer, “Erciş Kalesi, 1841’de Van Gölü sularının yükselmesiyle terk edilmişti. 2011’deki depremle büyük hasar gören kale, 2014’te göl suyunun çekilmesiyle yeniden ortaya çıktı. Ancak son zamanlarda Van Gölü’nün yaklaşık 2 metre daha çekilmesiyle kale, mikrobiyalitlerle birlikte tamamen ortaya çıktı. Kuraklık ve küresel ısınma nedeniyle göldeki su seviyesi sürekli dalgalanmalar gösteriyor” dedi.
Dinçer, ayrıca bölgede yaşanan kuraklığın tarım ve hayvancılığı da olumsuz etkilediğine dikkat çekerek, “Van’da ciddi bir kuraklık sorunu ile karşı karşıyayız. Gölün bulunduğu havzada kuraklık nedeniyle tarım ve hayvancılık neredeyse bitme noktasına geldi” diye konuştu.
'Çevre örgütlerinin gündemi iklim krizi olmalıdır'
Dinçer, Erciş Çelebibağı Mahallesi'nde bulunan flamingo yolunun da kuraklık tehlikesiyle karşı karşıya olduğuna işaret ederek, bölgedeki göllerin ve akarsuların HES projeleri, yağış yetersizliği ve yanlış su politikaları nedeniyle büyük zarar gördüğünü ifade etti. Dinçer, “Akgöl, Değirmigöl, Tuzgölü, Zernek Barajı, Sıhke Gölü, Karasu ve Sarımemet Barajı gibi pek çok su kaynağında flora ve fauna yok olmuş durumda. Kuraklık nedeniyle Van Gölü’nde pek çok adacık oluştu, mikrobiyalitler ortaya çıktı. Küresel iklim değişikliği, inci kefali gibi gölde yaşayan canlıların ölümüne neden oldu. Türkiye’deki çevre örgütlerinin en önemli gündemi iklim krizi olmalıdır. Gelecek nesillerimize yaşanabilir bir dünya bırakmalıyız” dedi.
Anahtar kelimeler:
Van Gölü, Erciş Kalesi, kuraklık, iklim değişikliği
