Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşme, 20 Kasım 1989’da kabul edilerek çocukların eğitim, sağlık, barınma ve korunma gibi temel haklarını güvence altına almayı amaçlıyor. Bugün 196 ülke tarafından onaylanan bu sözleşme, çocukları koruma sorumluluğunu devletler, aileler ve toplumların üzerine yüklüyor. Türkiye’de de yürürlükte olan sözleşme, özellikle çocuk istismarı, zorla çalıştırma ve erken yaşta evlilik gibi ihlallerin önlenmesi adına önemli yasal dayanak oluşturuyor. Ancak uygulamada farkındalık eksikliği, yasal mekanizmaların yetersiz işlemesi ve toplumda bilinç eksikliği gibi sorunlar, hak ihlallerini artırıyor.
Iğdırda'da da Dünya Çocuk Hakları Günü'nde konuşan Iğdır Barosu Çocuk Hakları Komisyonu Başkan Yardımcısı Avukat Hivda Toka, şehirde çocuk işçiliğinin ciddi bir sorun olduğunu belirtti. Toka, çalıştığı davalardan birinde, 15 yaşında bir çocuğun çalışırken hayatını kaybettiğini ifade ederek, çocukların yasa dışı ve tehlikeli çalışma koşullarında mağdur edildiğini vurguladı.
Çocuk işçiliği yaygın ve tehlikeli
Şehirde çocuk işçiliğinin ciddi bir sorun haline geldiğini aktaran Toka, çalıştığı davalardan birinde, 15 yaşında bir çocuğun çalışırken hayatını kaybettiğini ifade ederek, çocukların yasa dışı ve tehlikeli çalışma koşullarında mağdur edildiğini vurguladı.
Erken yaşta evlilikler çocukları mağdur ediyor
Avukat Toka, erken yaşta evlendirilen çocukların, hem evlilik sürecinde hem de sonrasında istismara uğradığını belirtti. Bu durumun, çocukların fiziksel ve psikolojik olarak ikinci kez mağdur olmalarına yol açtığını dile getirdi.
Hukuki mekanizmalar yetersiz kalabiliyor
Çocuk haklarının korunmasında önemli bir yere sahip olan çocuk mahkemelerinin ciddi yetkilere sahip olduğunu fakat çocuk mahkemelerinin bilinmemesi sebebiyle eksikliklerin de olduğunu belirten Toka, koruyucu ve önleyici tedbirlerin uygulanmasında ciddi eksiklikler olduğunu ifade etti. Toka, bu eksikliklerin, çoğunlukla toplumdaki farkındalık yetersizliğinden kaynaklandığını söyledi.
Farkındalık çalışmaları ve eğitim vurgusu
Toka, çocuk haklarıyla ilgili mevcut yasaların yeterli olduğunu ancak bu hakların toplum ve çocuklar tarafından yeterince bilinmediğini belirtti. Bu durumun, çocukların mağduriyet yaşamasına neden olduğunu ifade ederek, bilinçlendirme çalışmalarıyla bu eksiklikleri gidermeye çalıştıklarını söyledi.
Mağdur çocuklara ve ailelere destek sağlanıyor
Avukat Toka, Iğdır Barosu Çocuk Hakları Komisyonu olarak mağdur çocuklar ve ailelere hukuki destek sağladıklarını belirtti. Toka, ailelerin komisyonla iletişime geçerek yardım talep edebileceğini, bu sayede haklarını daha etkili bir şekilde savunabileceklerini vurguladı.
“Çocuklar savunmasızdır, korunmayı hak eder”
Toka, çocukların korunmasının toplumun her kesimi için bir sorumluluk olduğunu belirterek, “Yapılan bir hata ya da yanlış bir söz bile, çocukların hayatında kalıcı etkiler yaratabilir. Çocuklar, özel bir hassasiyetle yaklaşılması gereken bireylerdir” ifadelerini kullandı.